1. Cỏ lạc dại (Arachis pintoi)
Là cây cỏ họ đậu có khả năng cộng sinh với vi khuẩn cố định đạm. Từ nitơ có trong không khí. Chúng phát triển sinh khối (thân, lá) nhanh, giữ ẩm và làm giàu mùn cho đất. Lạc dại chịu được đất nghèo dinh dưỡng và những điều kiện thời tiết khắc nghiệt nên có thể trồng ở nhiều vùng khác nhau. Có thể trồng kèm dưới gốc cây ăn trái, cây công nghiệp lâu năm trồng bắp trên đất dốc.
Thảm lạc dại đã làm giảm 72,4% lượng đất bị xói mòn. Các loài vi sinh vật (VSV) có lợi tăng rất cao dưới thảm lạc dại. Trồng lạc dại giúp hệ sinh thái côn trùng đất như giun, dế phát triển, ngày đêm “cày xới, chế biến lá mục” làm cho đất thêm tơi xốp. Ngoài tác dụng làm thảm che phủ bảo vệ và cải tạo đất. Lạc dại còn có chức năng làm cây cảnh để trang trí công viên, bãi cỏ quanh nhà, bồn hoa
2. Cỏ xuyến chi (đơn buốt)
Là một loài cây cỏ bụi mọc ở các vùng đồng cỏ, đất hoang. Cây xuyến chi phân bố đều khắp các vùng ấm trên thế giới. Ở nước ta, xuyến chi phân bố khắp các tỉnh thành, ở những bãi đất trống, ven đường, ven mương, đồng cỏ.
Cũng như các loại cây cỏ cải tạo đất khác, xuyến chi giúp đất giữ ẩm, tơi xốp, khi cắt tỉa bổ sung nguồn hữu cơ cho đất. Đặc biệt là thu hút các loài côn trùng như ong bướm. Và còn là một trong những vị thuốc dân gian được dùng nhiều. Do đó, xuyến chi rất thích hợp khi giữ trong vườn.
3. Cỏ Vetiver
Cỏ Vetiver được xem là một loại cỏ cải tạo đất độc đáo, đa dụng. Cỏ thích ứng tốt với nhiều điều kiện thời tiết và đất đai khác nhau, lại rất an toàn với môi trường tự nhiên.
Cỏ Vetiver có rễ ăn sâu, giúp phá vỡ tầng đất sét bị nén chặt, đưa không khí và nước vào sâu trong đất, tạo độ thông thoáng cho lớp đất để rễ cây phát triển. Rễ mọc theo chiều thẳng đứng, ăn sâu không ăn ngang nên không cạnh tranh dinh dưỡng với cây trồng chính.
Nhờ thân cỏ cứng cáp mà chống chịu được các dòng chảy mạnh, do đó ngăn xói mòn rất lớn. Cỏ vetiver chịu được ngập úng và hạn hán nên có thể sống ở những điều kiện khác nhau.
Cỏ Vetiver còn là ký sinh chủ của rệp sáp, nên khi xen canh trong vườn, cỏ thu hút rệp sáp để hạn chế sự xâm hại với các cây khác trong vườn. Vetiver tạo ra nguồn sinh khối hữu cơ cực kỳ lớn, định kỳ cắt tỉa để lấy sinh khối che phủ sẽ tăng cường hàm lượng chất hữu cơ cho đất.
4. Cây cỏ muồng vàng
Muồng vàng là một loài cây họ đậu, cây thân bụi mềm, cao khoảng 1~1,5m. Muồng vàng mọc hoang ở nhiều nơi trên cả nước, thường mọc ven đường đi, bờ sông, đất hoang.
Muồng vàng phát triển nhanh cho sinh khối lớn, lượng sinh khối phân xanh sau khi được cày vùi vào đất hoặc phủ mặt giúp giữ ẩm, tăng hàm lượng hữu cơ cho đất, cải tạo nền đất rất tốt. Rễ cây muồng vàng có vi sinh vật cố định đạm cộng sinh giúp bổ sung đạm nitơ tự nhiên cho đất và cây trồng chính.
Nếu trồng với mật độ dày sẽ giúp che phủ bảo vệ đất, chống xói mòn, rửa trôi các chất hữu cơ và dinh dưỡng ở tầng đất mặt. Đồng thời cây có tán cao nên lấn át được các loại cỏ dại không mong muốn.
5. Cây cỏ bản địa
Đối với các vườn trồng cây ăn trái thì chúng ta nên ưu tiên các loại cây cỏ bản địa mọc tự nhiên trong vườn. Mỗi vùng miền, mỗi loại đất sẽ có một loại cỏ mọc. Các loại có này sẽ xuất hiện và phát triển tùy từng nền đất.
Các loại cỏ này sẽ có những đặc tính sinh trưởng phù hợp với khí hậu và thổ nhưỡng từng vùng miền. Vậy nên khi giữ cỏ hãy ưu tiên giữ các loại cỏ bản địa.
Việc sử dụng các loại cây cỏ có ích cho việc cải tạo đất sẽ là phương pháp hữu hiệu để tăng chất lượng đất trồng và bảo vệ hệ vi sinh trong đất. Muốn tăng độ phì nhiêu của đất và thu được năng suất cao, ổn định, cần phải hiểu rõ đặc tính của từng loại cây trồng có ích và tình trạng đất để tận dụng tối đa tác dụng của chúng.
