CÂY BÒN BON THÁI

Cây bòn bon thái

Tên thường gọi: Cây bòn bon, cây dâu da đất, dâu da xoan, du da

Tên khoa học: Baccaurea sapida

Họ thực vật: Euphobiaceae (họ Thầu dầu hay họ Ba mãnh vỏ)

Nguồn gốc xuất xứ: từ miền núi của các quốc gia Châu Á

Đặc điểm mô tả: Bòn bon là giống cây có thân gỗ, vỏ thân có màu vàng nâu hoặc nâu đỏ. Thân mọc thẳng đứng. Chiều cao trung bình của cây từ 15 – 20m. Lá kép từ 5 – 7 lá thon dài. Lá khá cứng mang hình lông chim và không có lông. Hoa nhỏ, mọc ở đầu nhánh thành từng chùm, hoa có 5 lá đài mang màu vàng nhạt hoặc trắng. Hoa đực và hoa cái riêng biệt. Quả có dáng hơi tròn, lớp vỏ bên ngoài mịn, có nhựa dính và thường có màu vàng nhạt. Quả thường mọc theo chùm khoảng 4 - 30 quả với nhau. Bên trong mỗi quả có các múi chứa nhiều nước, ăn có vị chua ngọt rất ngon và giữa các múi thúi được ngăn cách bởi một vách ngăn mỏng. Bên trong các múi thịt thường sẽ chứa các hạt có màu xanh lục ở trong.

Công dụng: Người ta thường chọn trồng cây bòn bon ở các khu đô thị, công viên, hay trồng ở sân vườn biệt thự,… để làm cây bóng mát, tạo vẻ đẹp cảnh quan, cũng vừa giúp cho môi trường, không khí thêm trong lành, mát mẻ. Ngoài tác dụng làm cảnh, cây bòn bon còn có thể dùng làm thuốc chữa bệnh, dùng để đốt lấy khói đuổi muỗi, hay làm thành nhang. Ngoài ra, hạt dùng để chữa nóng sốt, sán lãi. Lá và vỏ thân dùng chữa sưng mắt, tiêu chảy, kiết lị,…Quả và vỏ thân của cây bòn bon còn có chất chống lại ký sinh trùng gây ra bệnh sốt rét. Dùng thân cây làm đồ gia dụng hay cột nhà do có độ cứng tốt, thớ thịt dai, bền, có màu nâu nhạt khá đẹp mắt.

Kỹ thuật trồng và chăm sóc

+ Ánh sáng: Cần trồng cây ở nơi râm mát hoặc phải tạo giàn che cho cây bòn bon trong 2 – 3 năm đầu

+ Nước: Cây ưa thích ẩm, yêu cầu nhiều nước, do đó cây sẽ dễ bị chết nếu bị thiếu nước do hạn hán kéo dài. Cần phải thường xuyên tưới nước, tránh để cây bị ngập úng.

+ Phân bón: Một năm cần tiến hành bón phân 2 lần lúc cây bắt đầu ra hoa và sau khi cây cho quả, đó là 2 giai đoạn quan trọng cần bổ sung chất dinh dưỡng để cây phát triển cũng hư hồi phục.

+ Cắt tỉa: Trong năm đầu trồng bòn bon cần đốn tỉa bớt cành nhánh, hớt ngọn đôi lần để cây có cành khung chắc khỏe. Những năm sau chỉ cần loại bỏ những cành lá bị sâu bệnh và bỏ cành chiết.

Nhân giống

Với cây bòn bon, có thể nhân giống từ hạt hay bằng phương pháp vô tính như: ghép mắt, ghép cành lên gốc ghép được ươm từ hạt.