Cây sầu riêng
Tên thường gọi: Sầu riêng.
Tên khoa học: Durio Zibethinus
Họ thực vật: Malvaceae (họ Cẩm quỳ)
Nguồn gốc xuất xứ: ở vùng Đông Nam Á, ở Malaysia và Indonesia.
Đặc điểm mô tả: Cây sầu riêng có thân mọc thẳng, vỏ thô ráp. Cây cao khoảng dưới 10 -12 m. Tán to phía dưới và nhỏ dần lên phần ngọn. Nhánh mọc hơi ngang. Lá đơn hơi rũ, mặt trên màu xanh đậm, phẳng và bóng láng, mặt dưới màu nâu nhạt, cây rụng lá thay phiên. Hoa có mùi hương rất mạnh, cuống hoa đính thành từng chùm treo trên cành. Hoa thuộc loại lưỡng tính, nhị và nhụy trong cùng một hoa. Cây nở hoa vào ban đêm. Quả khi quả non thì có màu xanh, còn khi chín thì có màu vàng. Bên ngoài quả sầu riêng thường có các gai rất nhọn. Hạt nằm bên trong lớp thịt quả, nhìn như hạt mít.
Công dụng: Sầu riêng là một loại quả rất bổ, có giá trị về calo, đường, đạm, chất béo, chất khoáng đều rất cao so với các loại quả khác. Được sử dụng làm thức ăn và làm thuốc bổ dưỡng. Bột hạt sầu riêng được dùng làm chất phụ gia trong chế biến kẹo, mứt…Sầu riêng thường dùng để ăn tươi, sau khi tách vỏ, cơm sầu riêng được dùng để ăn trực tiếp. Làm phụ gia để tăng mùi vị cho kem, nước giải khát. Hột còn được luộc, nướng hoặc rang chín, ăn bùi như hạt dẻ, hạt mít. Gỗ dùng trong xây dựng và làm đồ đạc như bàn, ghế và đồ gia dụng trong nhà. Các bộ phận của cây còn được trong đông y trị vàng da do gan, hạ sốt, trị bệnh ngoài da, chữa đầy bụng, khó tiêu,…Cây sầu riêng có giá trị kinh tế lớn.
Kỹ thuật trồng và chăm sóc
+ Đất: Đất có độ tơi xốp cao, giàu dưỡng chất và độ pH ở trong khoảng 5,5 – 6,5.
+ Hố trồng: Kích thước tiêu chuẩn là 60 x 60 x 60 cm, khoảng cách thích hợp giữa các hố trồng nên duy trì từ 8 – 12m
Trước khi trồng cây tiến hành bón lót xuống hố 1kg phân chuồng hoai mục, 50g NPK 16-16-8 hoặc 20-15-15 để cung cấp dinh dưỡng, đảm bảo cho cây phát triển khỏe mạnh sau khi trồng. Tiến hành trộn đều phân và ủ hoai thời gian từ 10 – 15 ngày trước khi bắt đầu trồng sầu riêng.
Thời kỳ mới trồng
+ Tưới nước: Vào mùa khô tưới từ 7-10 ngày/ lần với lượng nước vừa đủ tạo độ ẩm cho đất đồng thời kết hợp phủ rơm rạ, vỏ trấu,… để giữ độ ẩm.
+ Làm cỏ: việc làm cỏ cần được thực hiện thường xuyên để tạo độ thông thoáng cần thiết, đặc biệt là ở khu vực gốc cây. Tuyệt đối không để cỏ dại mọc rậm rạp có thể khiến nguy cơ gây bệnh, hay côn trùng gây hại ẩn nấp. Có thể cân nhắc phương án canh tác một số loại cây họ đậu dưới gốc để có thêm thu nhập, hạn chế tình trạng cỏ mọc dưới gốc.
+ Bón phân: Bón phân bổ sung cần thực hiện vào thời điểm đầu mùa mưa. Mỗi gốc bón 15-20kg phân chuồng, phân hỗn hợp với tỉ lệ đạm và lân cao giúp kích thích rễ và cành phát triển.
+ Cắt tỉa cành: Khi cây có chiều cao từ 2m thì cắt bỏ cành ngang ở vị trí từ mặt đất lên khoảng 0.8 – 1m.
Thời kì cây cho trái.
+ Tưới nước: Thường thì mua khô việc tưới nước cần tiến hành từ 2 – 4 đợt, mỗi đợt thực hiện cách nhau khoảng 30 ngày.
+ Làm cỏ: Cần chú ý dọn dẹp khi cần thiết để duy trì được độ thông thoáng, hạn chế bụi ẩn nấp cho côn trùng, hay nấm gây hại, đặc biệt là cạnh tranh dinh dưỡng với sầu riêng.
+ Bón phân: sử dụng phân đa lượng với mỗi gốc từ 4- 6kg phân NPK/năm và chia đều thành 4 – 6 lần bón, tăng thêm kali trong phân bón cần chú ý để cải thiện chất lượng quả, đồng thời cũng tăng tỉ lệ đậu.
Nhân giống
Sầu riêng có thể nhân giống bằng hạt, chiết cành và ghép cành
