CÂY KHẾ CHUA

Cây khế chua

Tên thường gọi: Cây Khế, Khế Chua, Ngũ Liêm Tử

Tên khoa học: Averrhoa carambola L

Họ thực vật: Oxalidaceae (họ Chua Me Đất)

Nguồn gốc: từ Sri Lanka và được biết đến rộng rãi tại Đông Nam Á

Đặc điểm mô tả: Cây Khế là cây thân gỗ nhỏ, có thể vươn tới 3 đến 7m, nhiều cành và phân cành thấp. Gỗ rất giòn, dễ gãy. Cây Khế được trồng bằng hạt hoặc ghép thì có rễ cọc ăn sâu tới 1,5m, các rễ chùm, rễ lông hút thì tập trung ở tầng đất mặt 30 đến 40cm. Cây có lá kép. Hoa màu tím, xuất hiện hoặc tại nách lá, hoặc tại đầu cành. Hoa Cây Khế thuộc loại lưỡng tính, sau khi nở nếu gặp thời tiết ấm và khô thì có tỷ lệ đậu quả cao tới 50 đến 70% số hoa nở. Quả khế có 5 múi, giòn, có vị chua. Khế chua thường có múi nhỏ, còn khế ngọt thường có múi to và mọng hơn. Quả khi còn non có màu xanh, khi chín ngả sang màu vàng. Hạt nhỏ, màu nâu.

Công dụng: Khế được trồng làm cây ăn quả, được trồng trong vườn nhà hay trước sân để làm cây che bóng mát và hái quả quanh năm. Ngoài ra, cây còn được trồng chậu vừa tạo cây cảnh trang trí mà vẫn thu được quả như cây lớn. Quả khế còn là nguyên liệu cho nhiều món ăn, nước uống hấp dẫn và bổ dưỡng…lá khế non và quả khế có thể dùng để ăn sống, quả khế là một phần không thể thiếu trong món canh chua hoặc món ba khía…Lá Khế chữa lở sơn, dị ứng, mày đay, cảm nắng, sổ mũi, sốt, ho,…Hoa chữa sốt rét, ho khan, ho đờm, thận hư,…Quả chữa ho, viêm họng, sổ mũi, dị ứng,…Vỏ thân, vỏ rễ chữa đau khớp, đau đầu mạn tính, viêm dạ dày, …

Kỹ thuật trồng và chăm sóc

+ Đất trồng: Chọn đất ẩm, nhiều màu và nhiều bóng râm. Loại đất phù hợp cho Cây Khế là nhiều mùn, dễ tiêu thoát nước, tơi xốp vì rễ Cây Khế dễ bị thối khi bị ngập úng.

+ Nước: Cây Khế rất cần nước trong giai đọan nuôi quả từ tháng 6 đến cuối năm, vì khô hạn sẽ làm quả bị rụng nhiều.

+ Nhiệt độ: Cây Khế chịu được biên độ nhiệt độ rộng. Cây lớn có thể chịu được rét đậm, rét hại và nắng nóng.

+ Ánh sáng: Cây Khế không cần nhiều nắng, Chăm sóc dễ dàng, tưới bón phân không cần quá cầu kỳ. Cây lại ra hoa và kết trái quanh năm nên rất được người làm vườn ưa thích.

+ Dinh dưỡng: Trong thời gian Cây Khế nuôi quả, không nên bón đạm mà nên bón K, tro bếp, vôi bột để cải thiện chất lượng quả.

+ Thời vụ: Thời điểm thích hợp để trồng khế là vào vụ xuân hoặc vụ thu. Trồng và chăm sóc đúng thời vụ cây sẽ cho hoa nhiều và sai trái.

+ Cắt tỉa: Chú ý cắt tỉa sao cho có khung tán rộng, cành phân bố đều trong tán không cho nắng rọi vào thân chính. Khi cây lớn, cành quá dày thì nên tỉa bớt cho tán cây thông thoáng: Bỏ bớt cành già, cành mọc chen chúc,…Thời gian cắt tỉa thích hợp là vào sau vụ thu hoạch quả, trước lúc ra hoa.

Nhân giống

Có 2 phương pháp để nhân giống khế chua là gieo hạt và chiết cành.

Thông thường người ta nhân giống khế bằng cách gieo hạt, bởi khế mau cho quả, nhanh thu hoạch. Sau khi trồng độ một năm Cây Khế đã có quả.